Lịch sử về Nissan Z: Dòng xe thể thao huyền thoại

Datsun 240Z là "ông tổ" của những chiếc xe Nissan hiệu suất cao ngày nay, và sự xuất hiện của nó từ hơn 50 năm trước đã báo trước một loạt những chiếc Nissan Z thành công, mang thương hiệu vươn xa ra toàn cầu bằng làm cho độ tin cậy, sức mạnh, độ vận hành, giá trị và vẻ đẹp đến kinh ngạc.

Thông số kỹ thuật cơ bản của Datsun 240Z dễ làm người ta ngạc nhiên. Một chiếc xe thể thao hai chỗ ngồi, dẫn động cầu sau với động cơ sáu xi-lanh thẳng hàng khá giống với động cơ xe tải, được thiết kế đặc biệt cho những người Mỹ mập mạp và bán với giá rẻ. Thêm vào đó, thực tế là tất cả các phiên bản đều có thể được gọi là Nissan Fairlady Z, nhờ vào việc ông chủ công ty khi đó đã say mê vở nhạc kịch My Fair Lady của George Bernard Shaw và tin rằng 'fairlady' là một từ tiếng Anh biểu thị tầm cao của sự sang trọng và hào nhoáng, và khó có thể đoán trước được thành công phi thường trong việc bán hàng và sức hút bền bỉ của Z.

Một khoảng thời gian khá phức tạp khi một vài năm sau khi ra mắt, nhà thiết kế ô tô người Đức Albrecht Goertz đã khởi kiện chống lại Nissan hùng mạnh, để được chính thức công nhận vai trò của mình trong câu chuyện của 240Z, sau khi anh ta dường như đã bị xóa tên khỏi lịch sử của chiếc xe. Các công ty xe hơi Nhật Bản có xu hướng miễn cưỡng khi công khai công sức của người ngoài trong dự án của họ. Nissan chỉ thích thiết kế chiếc xe với nỗ lực của cả nhóm từ bên trong công ty. Tuy nhiên, thực tế là Goertz đang làm cố vấn cho Nissan non trẻ từ năm 1963 đến 1965, khi đó Nissan đang tìm cách thiết kế một chiếc xe thể thao mới. Anh ấy đã giúp hãng tạo ra những mẫu chạy thử thành công khi có sự liên kết với Yamaha, và dùng chính sự ảnh hưởng của mình để tuyên bố rằng chiếc xe phải ngang hàng với Jaguar E-type và Porsche 911. Anh ấy cũng chỉ ra cho nhóm thiết kế Nhật Bản lúc đó có phần ngây ngô rằng nếu chiếc xe này hướng đến thị trường Mỹ, nó cần phải đủ rộng cho hai người trên 1m8 ngồi một cách thoải mái, điều này đòi hỏi một cabin lớn hơn đáng kể so với cabin cũ chỉ phù hợp với vóc dáng thon gọn hơn của người Nhật. Nguyên mẫu Nissan-Yamaha mà Goertz tạo ra đã thực sự bị xếp xó vào năm 1965 nhưng mãi tới 1969, nguyên mãu này đã được áp dụng lên mẫu xe mới, ra mắt với tên gọi Nissan Fairlady Z.

Chiếc xe thể thao mới này nhắm trực tiếp vào Mỹ, nhưng Nissan lo lắng rằng nếu nó không thành công sẽ tạo ra cái nhìn xấu về công ty, vì vậy hãng đã quyết định sử dụng tên thương hiệu Datsun trên tất cả các mẫu xe xuất khẩu. Có lẽ khách hàng phương Tây sẽ quá ngạc nhiên khi biết chiếc xe được chế tạo bởi Nissan. Ngoài ra Chủ tịch Nissan tại Mỹ, Yutaka Katayama, đã ngăn không cho những chiếc xe giao đến cho các đại lý tại Mỹ khi tất cả các phù hiệu 'Fairlady' chưa bị loại bỏ. Từ đó những chiếc Fairlady được mọi người biết đến với cái tên ngắn gọn: 240Z.

Những hành động của Katayama không phải lúc nào cũng được các giám đốc điều hành bảo thủ ở Nhật Bản đón nhận và anh ta bị buộc tội là 'người bản xứ' và trở nên quá "Mỹ"! Tuy nhiên, ông biết cách bán xe, biết thị trường Mỹ muốn gì và ông biết 240Z là chiếc xe hoàn hảo. Động cơ OHC sáu xi-lanh 2393cc chế hòa khí tương đối đơn giản 150 mã lực, nó hoạt động như một chiếc xe thể thao, thoải mái và rộng rãi (nhờ Goertz), cực kỳ đáng tin cậy và giá rẻ… Giá ra mắt tại Mỹ vào khoảng 3500 đô la, Vào thời điểm đó, giá tiền như vậy chỉ bằng một nửa của Porsche 911. Nó tăng tốc lên 96km/h trong khoảng 8 giây, cạnh tranh trực tiếp với Porsche và đạt tốc độ tối đa 120 km/h, thấp hơn một chút so với tốc độ tối đa 140km/h của Jaguar E-type. 

Để thúc đẩy doanh số bán hàng, Katayama, người được biết đến trong giới ô tô Mỹ với cái tên “Mr K”, đã đưa chiếc 240Z vào đường đua ngay khi nó xuất hiện, nơi nó đã giành được chức vô địch quốc gia SCCA mùa 1970/71 và rất được kính trọng. Sau khi đến châu Âu, 240Z cũng đã được đưa đến các giải đua quốc tế, thu hút nhiều người trở thành fan của chiếc xe (đặc biệt là trên các chặng đường rừng của Anh). Với khả năng xử lý nhanh nhạy, độ bền bỉ và tốc độ của 240Z đã giúp nó giành chiến thắng ở giải East African Safari Rally năm 1971, và lặp lại chiến thắng hai năm sau đó.

Khi 240Z kết thúc quá trình sản xuất vào năm 1973, gần 200.000 chiếc đã được chế tạo, với hơn 70% trong số đó được bán ở Mỹ. Yutaka Katayama đã chứng minh rằng ông biết thị trường của mình, mặc dù ông ấy tiếp tục "làm phiền" các ông chủ ở Nhật Bản cho đến khi ông cuối cùng bị thuyết phục nghỉ hưu sớm. 

Một quy luật không thể thay đổi rằng mọi thứ ở Mỹ cuối cùng càng trở nên lớn hơn và lớn hơn và điều đó đúng với 240Z khi từ năm 1974 đến năm 1978, chiếc xe đã trở thành một chiếc GT 2 + 2 chứ không phải là một chiếc xe thể thao hai chỗ ngồi linh hoạt nữa. Điều thú vị là khi một số nhà sản xuất cho ra một chiếc coupe 2 + 2 từ một thiết kế hiện có, họ sẽ làm việc dựa trên kích thước tổng thể hiện có và tập trung vào việc tái cấu trúc không gian nội thất. Nissan đã thực sự tăng chiều dài cơ sở lên gần 30cm, giữ nguyên phần trước và thiết kế lại hoàn toàn ở đuôi xe. Đối với 260Z và 280Z thì không can thiệp vào đường nét của xe quá nhiều.

Lớn hơn có nghĩa là trọng lượng nhiều hơn, và mặc dù các biến thể động cơ bao gồm hệ thống phun nhiên liệu Bosch có từ năm 1975, khối lượng xe và luật Khí thải của Mỹ cho thấy ở quốc gia này, chiếc Fairlady bây giờ giống GT Tourer hơn, ít thể thao hơn. Tuy nhiên, nó vẫn cố gắng thể hiện mình trên đường đua. Năm 1975, một chiếc 260Z do tư nhân sản xuất đã trở thành chiếc xe Nhật Bản đầu tiên tham gia đua tại Le Mans. Tuy phải thừa nhận rằng nó không còn uy mãnh như trước, nhưng tay đua chuyên nghiệp Paul Newman đã mang chiếc 280Z của mình đến chức vô địch hạng quốc gia SCCA năm 1976 và tập trung sự nghiệp đua xe lâu dài với công ty Nhật Bản.

Khi 280ZX xuất hiện vào năm 1978, một đợt ra mắt quy mô nhỏ của Nissan diễn ra đã khiến mọi người hỏi 'có gì mới không?' Bởi vì dù là xe đời mới, nhưng trông không khác gì đời cũ. Bây giờ trông chiếc xe cồng kềnh hơn nhiều so với chiếc 240Z ban đầu. Chiếc 280ZX sang trọng hơn, lái êm và nhẹ nhàng hơn, đáp ứng tất cả những thứ mà thị trường thống trị Mỹ yêu cầu. Nó xuất hiện với hai phiên bản hai chỗ ngồi và 2 + 2, sau đó có phiên bản mái hình chữ T. Tại Triển lãm Ô tô Frankfurt năm 1979,  280ZX 2 + 2 TT xuất hiện với mái chữ T và động cơ tăng áp. Phiên bản turbo ban đầu chỉ có sẵn dưới dạng số tự động vì Nissan không tin rằng hộp số sàn có thể kiểm soát được tất cả sức mạnh đó - khoảng 180 mã lực. Mẫu 280ZX Turbo ở Mỹ sau này còn được thay đổi, khi các nhà sản xuất lớn ở Detroit có xu hướng thay đổi động cơ V8 phổ biến bằng các động cơ V6 nhỏ hơn, Nissan đã làm theo, lấy động cơ V6 từ mẫu Cedric của mình; đối với các thị trường xuất khẩu, loại động cơ này ở dạng hút khí thông thường và tăng áp 3 lít.

Động cơ này hướng đến tương lai, nhưng mọi người đều chấp nhận rằng 'diện mạo' tổng thể của chiếc xe Z mới nhất đã phát huy hết tiềm năng của nó và rất cần một mẫu xe mới. Từ đó, 300ZX ra mắt vào năm 1984.

Những năm Tám mươi là một vấn đề đối với nhiều người; Những bài nhạc 'disco', đầu tóc to, quần áo kỳ quặc và thiết kế ô tô khó hiểu. Dòng 300ZX đầu tiên là một ví dụ tuyệt vời cho tất cả những sai lầm trong thiết kế của Eighties; sự nhầm lẫn giữa các đường thẳng và đường cong trở nên trầm trọng hơn bởi phần cắt xén khó hiểu và dường như không cần thiết. Mặc dù ngoại hình còn nhiều nghi vấn đối với một số người, nhưng nó không hề thiếu sức mạnh. Tạp chí Autocar đã lấy một phiên bản turbo 2 + 2 của Vương quốc Anh và tăng tốc 0-96km/h chỉ trong hơn 7 giây và tốc độ tối đa 220km/h, thật ấn tượng đối với một chiếc xe nặng mà chỉ có 230bhp. Tên thương hiệu Datsun đã bị loại bỏ vào thời điểm này và vì vậy đây đã trở thành chiếc Nissan Z đầu tiên trên tất cả các thị trường (may mắn thay, tên Fairlady chỉ dành cho Nhật Bản). Nó tiếp tục bán cho đến năm 1990, khi các thị trường phương Tây có 300ZX hoàn toàn mới.

Nếu so sánh các cấu hình của hai đời của 300ZX có thể thấy sự giống nhau, nhưng mọi thứ đã thay đổi. Điểm chung duy nhất giữa cả hai là động cơ; Vẫn là 3 lít, nhưng bây giờ là DOHC, với van biến thiên. Có sẵn bộ tăng áp Twin Garrett, với bộ làm mát kép và phiên bản này có sức mạnh 300bhp, tăng tốc 0-96km/h trong 5-6 giây và đạt tốc độ tối đa 249km/h. Thậm chí còn có tùy chọn 4WD ở phiên bản cao cấp nhất. Có sẵn cấu hình dạng hai chỗ ngồi, 2 + 2 và thậm chí là một chiếc xe mui trần hoàn toàn với giá đắt. 

Mặc dù mất thị trường chính, 300ZX vẫn tiếp tục thêm vài năm nữa tại Nhật Bản để đạt doanh số gần một thập kỷ. Liệu đây là chiếc Nissan Z cuối cùng?

Vào cuối những năm 1990, Nissan gặp khó khăn về tài chính; doanh số bán hàng đã giảm, kỷ nguyên SUV đã không mang lại cho nó sự giàu có cần thiết; sự thật, những chiếc Nissan đang rất nhàm chán. Tuy nhiên, trong nội bộ công ty, Z vẫn được chú ý nhiều. Nissan đã bắt đầu một kế hoạch phục hồi chính thức ở Mỹ, mua những chiếc 240Z cũ, phục chế lại và bán chúng trở lại thị trường. Đáng khen ngợi, nhưng không có kết quả và chắc chắn không hiệu quả về chi phí. Nhưng sau đó tại Triển lãm ô tô Bắc Mỹ 1999, một chiếc concept 240Z đã xuất hiện. Trong màu sơn cam, nó mang linh hồn của bản gốc, và được “Mr K”, cựu Chủ tịch Nissan Mỹ,luôn ủng hộ, nhiệt tình và có ảnh hưởng. Tuy nhiên, quyết định xây dựng đến từ một nguồn không chắc chắn. Renault đã mua một cổ phần lớn tại Nissan, về cơ bản đã cứu được công ty và người đàn ông chịu trách nhiệm lãnh đạo quan hệ đối tác mới này, Carlos Ghosn, đã thông báo rằng họ sẽ tạo ra một chiếc 240Z mới và nó sẽ có lãi. Những thành tích của Ghosn với tập đoàn Renault-Nissan là rất ấn tượng, điều này khiến cho gần đây của ông ấy rơi khỏi ân sủng bất thường và bí mật 'trốn thoát' khỏi Nhật Bản, nơi ông phải đối mặt với nhiều cáo buộc do Nissan đưa ra, tất cả càng trở nên kịch tính hơn. Dù những cáo buộc chống lại ông từ Nissan có thể là gì, ông chắc chắn đã đưa ra quyết định giữ cho chiếc Z tồn tại và vào năm 2002, tất cả chúng ta đều yêu 350Z. 

Một chiếc xe hai chỗ, tròn trịa và gợi cảm, thiết kế phù hợp với mọi lứa tuổi. Tại Mỹ, với mục tiêu cạnh tranh trực tiếp với Porsche Boxster về hiệu suất và giá cả, các mẫu xe ra mắt vẫn có động cơ 3,5 lít V6, nhưng có rất nhiều tùy chọn bao gồm Nismo (bộ phận vận hành và đua xe thể thao nội địa của Nissan đã được thành lập vào năm 1984, nhưng đối với nhiều người ở Châu Âu, cho đến tận 350Z, đó là một mối quan tâm ít được biết đến). Chiếc xe ra mắt vào một thời điểm hoàn hảo khi xe hơi hiệu suất Nhật Bản đang bùng nổ, ngành công nghiệp độ xe đang đi lên và 350Z dường như có mặt tại các cơ sở. Năm 2005 được kỷ niệm với Phiên bản kỷ niệm lần thứ 35, hoàn chỉnh với hệ thống quản lý động cơ có thể độ, thậm chí khuyến khích người lái xe đạt ngưỡng 7000 vòng/phút. Chiếc xe thậm chí còn trở thành một ngôi sao điện ảnh khi một chiếc 350Z độ chiếm vị trí trung tâm trong loạt phim Fast and Furious: Tokyo Drift rất thành công. 

Mẫu 370Z ra mắt vào năm 2009. Phiên bản thay thế 350Z có động cơ 3,7 lít, đạt được thời gian 4,7 giây từ 0-96km/h, khiến nó trở thành chiếc Z nhanh nhất từng được chế tạo. Có bản số tay 6 cấp hoặc số tự động 7 cấp với lẫy chuyển số. Vào đầu năm 2020, một chiếc 370Z phiên bản Kỷ niệm 50 năm - BRE - một mẫu xe thể hiện sự tôn kính của một trong những đội đua 240Z đầu tiên Brock Racing Enterprises. Nissan đã miễn cưỡng chuẩn bị kết thúc sản xuất, mặc dù doanh số bán hàng ở mức thấp đối trong nhiều năm, với mẫu Z Proto hoặc 400Z.