Phân biệt các hệ thống dẫn động phổ biến của ô tô hiện nay

Những cụm từ viết tắt như FWD, RWD, AWD và 4WD chắc hẳn đều khiến những người mới tìm hiểu về ô tô cảm thấy lúng túng. Trên thực tế, chúng đều là tên viết tắt tiếng Anh của các kiểu dẫn động trên xe gồm: dẫn động cầu trước (Front-Wheel Drive), dẫn động cầu sau (Rear-Wheel Drive), dẫn động 4 bánh toàn thời gian (All-Wheel Drive) và dẫn động 4 bánh bán thời gian (Four-Wheel Drive). Để phân biệt hệ thống dẫn động 4 bánh toàn thời gian và bán thời gian thậm chí còn đau đầu hơn nữa.

Có thể hiểu đơn giản rằng, mỗi chiếc ô tô với hệ dẫn động khác nhau có thể cho các bạn trải nghiệm lái không giống nhau dù chạy trên cùng 1 địa hình. Ví dụ như khi đi đường xấu, những ô tô có hệ thống dẫn động bốn bánh (2 cầu) thường sẽ cho hiệu quả vận hành tốt hơn so với những xe chỉ có hệ dẫn động bánh trước hoặc bánh sau (1 cầu - cầu sau hoặc cầu trước). Trên đường thẳng cần tăng tốc nhanh thì xe dẫn động cầu sau sẽ vượt trội hơn xe dẫn động cầu trước. Trong khi đó, nếu xét về tính kinh tế, gọn gàng thì ô tô dẫn động cầu trước lại có chi phí sản xuất rẻ hơn, trọng lượng thấp hơn, tối ưu được không gian trong xe hơn. Chính vì thế, việc lựa chọn loại dẫn động nào cho xe cũng là một điều mà nhiều người quan tâm. 

Dưới đây là một vài giới thiệu cơ bản về từng kiểu dẫn động phổ biến trên ô tô hiện nay.

Hệ thống dẫn động cầu trước (FWD)

Ở hệ dẫn động cầu trước, sức mạnh động cơ được truyền đến 2 bánh trước để làm xe chuyển động. Các mẫu xe sử dụng kiểu dẫn động này gồm Chevrolet Cruze hay Chevrolet Trax. Đây là kiểu dẫn động phổ biến và thịnh hành nhất trên thị trường bởi bố trí đơn giản và gọn gàng, giúp tiết kiệm nhiên liệu đồng thời nới rộng không gian nội thất của xe. Thêm vào đó, trọng lượng của động cơ và hộp số được tập trung vào bánh dẫn động ở phía trước nên xe sẽ có lực kéo tốt.

Tuy nhiên, do trọng lượng dồn về phía trước nhiều hơn khiến phần đuôi trở nên nhẹ hẳn nên việc điều khiển một chiếc xe sử dụng hệ thống FWD rất dễ bị hiện tượng "oversteer" hay còn gọi là "mất lái" khi vào cua. Đây là hiện tượng bánh sau sẽ dễ bị trượt và không còn ma sát với mặt đường, nhất là trong điều kiện mặt đường trơn trượt.

Hệ thống dẫn động cầu sau (RWD)

Cái tên đã nói lên tất cả, sức mạnh động cơ được truyền đến 2 bánh sau để làm xe chuyển động. RWD đã thống trị ở dòng xe du lịch đến tận đầu những năm '80 trước khi FWD xuất hiện. Tuy nhiên, RWD vẫn hiệu quả hơn ở những xe có trọng lượng lớn cùng động cơ mạnh mẽ hơn. Đó là lí do tại sao kiểu dẫn động này được sử dụng rộng rãi ở các mẫu xe tải, bán tải cỡ lớn, xe thể thao hiệu suất cao, xe đua hay những chiếc xe cảnh sát được thiết kế để rượt đuổi. Biến thể sử dụng hệ dẫn động 4x2 của Chevrolet Colorado và Trailblazer cũng nằm trong danh sách này. 

Hạn chế của hệ thống RWD cũng rất dễ nhận thấy như chi phí sản xuất và lắp ráp cao hơn, hệ truyền động khá phức tạp dẫn đến không gian nội thất xe bị thu hẹp, trọng lượng xe cũng sẽ tăng theo, làm gia tăng lượng nhiên liệu tiêu thụ...

Hệ thống dẫn động 4 bánh toàn thời gian (AWD)

Nhiều người đã bị nhầm lần giữa hệ dẫn động bốn bánh khi một số nhà sản xuất công bố trang bị trên một số mẫu xe bởi hệ dẫn động này được chia ra làm hai loại, bao gồm hệ thống dẫn động 4 bánh toàn thời gian (AWD) và hệ thống dẫn động 4 bánh bán thời gian (4WD). Mặc dù cả 2 kiểu dẫn động đều liên quan đến 4 bánh xe nhưng chúng được thiết kế và vận hành khác nhau.

Nhìn chung, hệ dẫn động 4 bánh toàn thời gian vận hành giống với hệ dẫn động cầu trước hoặc cầu sau. Hệ dẫn động 4 bánh toàn thời gian tính toán và chủ động truyền công suất đến trục trước và trục sau khi xe khởi động để ngăn bánh xe bị trượt, sau đó quay trở lại dẫn động cầu trước nếu như không có sự cố trượt bánh. Công suất được truyền tự động thông qua hộp số phụ 1 cấp (hộp số phụ kết nối với hộp số để chia công suất giữa 2 bánh trước và 2 bánh sau). Ưu thế của AWD nằm ở chỗ người lái không cần phải thực hiện thao tác gì để khởi động hệ thống.

Riêng Subaru đã phát triển hệ thống dẫn động 4 bánh toàn thời gian đối xứng (Symmetrical AWD) để mang lại cảm giác lái cân bằng, mượt mà và an toàn cho những chiếc xe của mình.

Hệ thống dẫn động 4 bánh AWD còn ghi điểm với các khách hàng muốn xe có khả năng vận hành xuất sắc trên đường bằng phẳng cộng thêm lực kéo tốt trên các điều kiện đường địa hình nhẹ nhàng như cỏ, bùn, cát hoặc đá cuội, những dạng địa hình mà xe dẫn động cầu trước hoặc cầu sau có thể bị mắc kẹt. Tuy nhiên, hệ dẫn động này cũng khiến trọng lượng xe tăng lên đáng kể và chưa kể đến chi phí cũng tăng theo do sự phức tạp của hệ thống.

Hệ thống dẫn động 4 bánh bán thời gian (4WD hay 4x4)

Hệ dẫn động 4 bánh bán thời gian thường được trang bị hộp số phụ 2 cấp với tốc độ cao và tốc độ thấp, cho lực kéo tối đa. Kiểu dẫn động này khá phổ biến ở những xe tải, bán tải dẫn động bánh sau và xe SUV cỡ lớn với khoảng sáng gầm xe lớn hơn so với các mẫu xe du lịch hay xe crossover (xe thể thao đa dụng có khung xe liền khối). Hệ dẫn động 4 bánh bán thời gian cung cấp lực kéo và khả năng vận hành tốt nhất trong điều kiện đường địa hình xấu. Đó là còn chưa nói đến việc chi phí cũng sẽ rẻ hơn dẫn động 4 bánh toàn thời gian AWD.

Những chiếc xe dẫn động 4 bánh bán thời gian thường vận hành ở chế dộ dẫn động cầu sau cho đến khi điều kiện vận hành bắt buộc cần lực kéo của cả 4 bánh (dẫn động 4 bánh bán thời gian). Các biến thể 4x4 của  Chevrolet Colorado và Trailblazer được coi là có hệ truyền động 4 bánh bán thời gian. 

Những xe trang bị hệ thống dẫn động 4WD là loại xe có thể dẫn động bằng 2 bánh hoặc 4 bánh tùy vào lựa chọn của người lái thông qua một cơ cấu gài cầu (chỉnh cơ hoặc chỉnh điện) đặt bên trong xe. Điều kiện thao tác có hơi khác nhau tùy vào loại xe, có xe thì phải dừng lại mới gài cầu được nhưng cũng có loại cho phép gài cầu ngay khi đang chạy ở một vận tốc nhất định. Hầu hết các hệ thống 4WD khi hoạt động ở chế độ dẫn động 2 bánh (thường được ký hiệu là 2H) đều truyền mô-men xoắn tới bánh sau như RWD. Riêng chế độ dẫn động bằng 4 bánh thì thường được ký hiệu là 4H và 4L ứng với các cấp độ "High" và "Low" khác nhau tùy vào hãng sản xuất.

Với mục tiêu sản xuất ra những chiếc xe an toàn hơn, dễ vận hành hơn để người lái có thể tập trung vào việc lái xe, các nhà sản xuất xe hơi hiện nay cũng đã phát triển nên các hệ thống điện tử giúp tăng cường lực kéo trong các tình huống độ bám thấp. Các hệ thống này bao gồm hệ thống kiểm soát lực kéo điện tử và hệ thống cân bằng điện tử. Các xe SUV hay bán tải điển hình hiện nay như Chevrolet Colorado và Chevrolet Trailblazer đều được trang bị tính năng hỗ trợ xuống dốc, hỗ trợ khởi hành ngang dốc để đối phó tốt hơn với điều kiện đường trơn trượt và đường địa hình.