Hệ dẫn động 4WD và AWD: Đâu là lựa chọn tốt nhất?

Ngay khi lăn bánh khỏi nghĩa vụ trong Thế Chiến II, mẫu xe Jeep nguyên bản và “con cháu của nó” đã trở thành cái tên đi liền với hệ dẫn động 4 bánh trong thập niên 1950 và 60. Ngày nay, gần 1/3 những chiếc xe được bán ở thị trường Mỹ đều lăn bánh trên mặt đường thông qua hệ thống dẫn động 4 bánh, hoặc là dạng 4WD hoặc AWD để tăng cường lực kéo.

Nói chung, hầu hết xe bán tải hoặc SUV dựa trên bán tải đều có 4WD làm trang bị tiêu chuẩn hoặc tùy chọn bổ sung, trong khi tất cả những mẫu crossover dựa trên xe du lịch dẫn động cầu trước và cả những mẫu xe du lịch truyền thống dẫn động cầu trước hoặc sau cũng đều có thể trang bị với AWD. Vậy cấu hình nào là tốt nhất? 4WD hay là AWD? Câu trả lời phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm loại xe và cách sử dụng, và mùa đông khắc nghiệt tới đâu.

Four-Wheel-Drive (4WD)

Chiếc Jeep với 4WD được coi là "ông vua off-road"

Trước thời điểm cuối thập niên 1980, khi SUV đều là chế tạo dựa trên xe bán tải và chủ yếu được sử dụng bởi những thương nhân và người mê hoạt động dã ngoại, chúng thường được gọi là “xe 4x4” bởi giá trị của hệ dẫn động 4WD mang tới khả năng off-road tuyệt vời. Nhưng thời đó, một người lái xe phải ra khỏi chiếc xe và “tự tay khóa” đùm bánh trước để truyền công suất tới cả 4 bánh. Các hệ thống 4WD ngày nay có độ tinh vi hơn nhiều và cũng có vài loại khác nhau.

Loại đơn giản nhất và rẻ nhất của 4WD được gọi là “4WD bán thời gian”. Ở đây, động cơ chỉ truyền công suất tới trục bánh sau cho tới khi tài xế ấn một cái nút hoặc chuyển cần số để bổ sung thêm lực từ bánh trước. Hầu hết xe bán tải và SUV dựa trên bán tải bây giờ đều có “4WD toàn thời gian”, cho phép một tài xế lựa chọn giữa dẫn động bánh sau, 4WD, và một chế độ “tự động” an toàn mà kích hoạt bánh trước khi cần thiết dựa theo phát hiện trượt bánh xe của thiết bị cảm biến. Một loại thứ ba được gọi là “4WD vĩnh cửu” bao gồm hệ thống tự động như vừa nói, nhưng không hề có lựa chọn dẫn động 2 bánh nữa; ở một mức độ nào đó, tất cả bánh xe đều nhận công suất vào mọi lúc.

Thông thường, các hệ thống 4WD có bao gồm số “tầm thấp” dành cho những lúc cần tối đa lực mô-men xoắn, ví như để xe thoát khỏi nơi ngập tuyết sâu hoặc vũng bùn lầy. Nhờ vậy, 4WD là một cấu hình lý tưởng dành cho những người sinh sống ở những nơi xa xôi và/hoặc ngập tuyết. Nó cũng là lựa chọn tốt nhất dành cho những người thích phiêu lưu off-road và leo dốc cao. Cũng cần lưu ý rằng số tầm thấp vốn được thiết kế để sử dụng trong chốc lát và tốc độ chậm mà thôi.

All-Wheel-Drive (AWD)

Nhiều mẫu xe hiện đại có tùy chọn trang bị AWD

Có mặt trên nhiều xe du lịch, gần như mọi chiếc crossover, một vài SUV dựa trên bán tải, và đôi lúc là cả minivan như Toyota Sienna, AWD có điểm tương tự “4WD vĩnh cửu” trong việc nó truyền thêm công suất tới bánh trước hoặc sau khi cần để đảm bảo lực kéo trên đường ướt hoặc tuyết. Những người sinh sống ở vùng xa xôi và có tuyết sẽ muốn lựa chọn một chiếc xe AWD, đặc biệt là nếu lựa chọn thay thế là cấu hình dẫn động bánh sau vốn không hoạt động tốt trên đường trơn trượt.

Một số hệ thống AWD cũng được chế tạo để cải thiện khả năng xử lý của xe trên mặt đường khô, truyền thêm công suất tới một hoặc nhiều bánh bên ngoài hơn khi cần thiết kế trong tình huống bẻ cua nhanh. Về cơ bản, AWD thường sửa chữa các khuyết điểm có ở cả xe dẫn động bánh trước và bánh sau.

Trong điều kiện thông thường, một số hệ thống AWD sẽ truyền 100% công suất động cơ tới bánh trước, trong khi một số khác sẽ chia giữa bánh trước và sau trên tỉ lệ 50/50. Nhiều mẫu xe sang và thể thao trang bị AWD sẽ truyền nhiều công suất tới bánh sau hơn để duy trì cảm giác dẫn động bánh sau kiểu thể thao. Tuy nhiên không giống 4WD, AWD không hề có số tầm thấp, đồng nghĩa hệ thống này không được thiết kế chuyên dụng off-road.

Một số SUV dựa trên bán tải và crossover dựa trên xe du lịch có bổ sung một hệ thống gọi là “quản lý địa hình” mà cho phép tài xế tối ưu hiệu suất 4 bánh của xe để tối đa hóa lực kéo dựa theo những chế độ riêng biệt. Thường được kích hoạt thông qua một núm xoay trên cụm điều khiển trung tâm, những hệ thống thế này bao gồm nhiều chế độ cài đặt cho đi đường bằng, tuyết, cát, và bùn lầy.

Khuyết điểm và hạn chế

4WD và AWD mang tới những ưu điểm và khuyết điểm riêng cho một chiếc xe

Nếu là vai trò tùy chọn, bổ sung 4WD hoặc AWD lên chiếc bán tải hoặc SUV thông thường tốn khoảng 2.000 USD, tuy nhiên phụ thuộc vào nơi sinh sống của người mua, giá cả có thể khác biệt và sở hữu hệ dẫn động 4 bánh có thể làm tăng giá trị mua đi bán lại của xe.

Bên cạnh việc làm hệ thống máy móc trở nên phức tạp hơn mà có thể khiến tăng chi phí sửa chữa và bảo dưỡng, một chiếc xe với 4WD hoặc AWD cũng sẽ nặng hơn bình thường, khiến xe hoạt động tốn nhiên liệu hơn. Lái xe với hệ dẫn động 4 bánh trong thời gian dài cũng có thể khiến lốp xe mòn nhanh hơn kỳ hạn.

Và trừ phi bạn sống ở một nơi có mùa đông cực kỳ khắc nghiệt, bạn có thể không cần tốn thêm tiền cho 4WD hoặc AWD. Nói một cách khác, một chiếc xe du lịch hoặc bán tải dẫn động bánh sau chạy ở khu vực ngoại thành với tuyết dày sẽ hưởng lợi nhiều hơn từ một hệ thống 4WD tốt, đảm bảo bớt trơn trượt. Ngược lại, một chiếc xe du lịch hoặc crossover dẫn động bánh trước chủ yếu chỉ di chuyển trong điều kiện thành phố sẽ không thực cần đến 4WD hoặc AWD.

Nhưng các tài xế cũng nên biết rằng bất cứ chiếc xe nào cũng có thể cải thiện khả năng đi trong thời tiết xấu bằng cách thay đổi lốp xe cho phù hợp. Trên thực tế, những bài thử nghiệm đã cho thấy rằng xe dẫn động bánh trước với lốp mùa đông có thể hoạt động tốt hơn một chiếc xe AWD với lốp 4 mùa dưới cùng điều kiện mùa đông khắc nghiệt.

Cuối cùng, hãy ghi nhớ rằng dù chiếc xe du lịch hoặc bán tải của bạn có lắp hệ dẫn động gì đi nữa, tuân thủ quy tắc vật lý vẫn cần đặt lên hàng đầu. Một chiếc xe với hệ dẫn động 4 bánh có thể chạy nhanh hơn trên bề mặt ướt hoặc phủ tuyết, tăng cường lực bám trên những bề mặt băng trơn trượt, nhưng nó không giúp ích nhiều khả năng bẻ cua của xe và vô ích đối với hệ thống phanh. Kể cả những chiếc bán tải 4WD xịn nhất cũng có thể xoay tròn mất kiểm soát trên mặt băng nếu người lái không cẩn thận.

Duy Thành